Wczesna Nauka Czytania Metodą Symultaniczno – Sekwencyjną

Codzienna rzeczywistość oraz praktyka zawodowa pozwala nam dostrzec nowe wyzwania edukacyjne, zarówno w zakresie całościowego nabywania wiedzy jak również w kontekście kształtowania umiejętności komunikacyjnych.
Tą nową rzeczywistością jest szybkie tempo życia i rozwoju technicznego.
Od samego początku zalewamy dzieci nadmiarem bodźców, niestety często sami wtłaczamy je w nowoczesną technologię. Komputery, smartfony, tablety praktycznie zastąpiły już tradycyjny przekaz komunikacyjny, rozmowę, papierową książeczkę.

Tradycyjna książka jest już mało atrakcyjna dla dziecka. Nie dziwmy się, że dzieci coraz rzadziej z nami rozmawiają, że coraz trudniej jest im napisać zwykłe wypracowanie, opowiadanie, że coraz słabiej rozumieją czytany tekst. Myślenie bowiem zawsze oparte jest o słowo, problem z przetwarzaniem języka jest źródłem wielu widocznych problemów komunikacyjnych oraz poznawczych dziecka.

Założenia metody opracowanej przez prof. Jagodę Cieszyńską doskonale wpisują się w nową rzeczywistość, kierunkując postrzeganie roli języka jako narzędzia służącego zarówno komunikacji, jak i poznawania świata we wszystkich jego aspektach.
Stąd właśnie istnieje konieczność diagnozowania oraz prowadzenia terapii we wszystkich obszarach poznawczych . Jest to zasadne z perspektywy terapii neurobiologicznej, która zakłada, że w wyniku doświadczeń dochodzi do zmian w strukturze korowej mózgu (neuroplastyczność).

Diagnoza logopedyczna w świetle Metody Krakowskiej ma więc na celu ustalenie, czy w rozwoju dziecka występują zachowania właściwe dla danego etapu. Na tej podstawie tworzy się najbardziej efektywny i w całości dostosowany do danego dziecka program terapii.

Na Metodę Krakowską składają się poszczególne elementy zakładające stymulację wszystkich funkcji poznawczych:

• stymulacja słuchowa
• komunikacja ułatwiona (gesty wizualizacyjne, Manualne Torowanie Głosek)
• programowanie języka
• dziennik wydarzeń
• terapia funkcji wzrokowych
• stymulacja funkcji motorycznych
• wybór dominującej ręki
• kształtowanie zabawy tematycznej
• stymulacja lewej półkuli mózgu (szeregowanie, tworzenie relacji, kategoryzacji)
• kształtowanie zachowań społecznych
• stymulacja poznania wielozmysłowego
• stymulacja pamięci
• logoterapia (rozmowy z rodzicami, wyjaśnienie zasad terapii, przekazanie programu i kolejnych ćwiczeń, wyjaśnienie celowości działań)
• Wczesna Nauka Czytania

Wczesna Nauka Czytania Metodą Symultaniczno-Sekwencyjną

Założenia tej techniki wynikają z wiedzy na temat asymetrii półkul naszego mózgu. Każda z nich przetwarza informacje w inny sposób. Prawa półkula ujmuje je globalnie, całościowo (symultanicznie), natomiast lewa wyodrębnia poszczególne cechy następujących po sobie elementów (sekwencyjnie). Wiedza ta umożliwiła stworzenie metody czytania, w której obie półkule w pełni ze sobą współpracują. Co więcej metoda ta sprawia, że dziecko przyswaja nie tylko wymowę, ale również fleksję i składnię oraz znaczenie, nie tylko graficzny wzór.

Podczas nauki czytania nie można zapomnieć o realizowaniu trzech etapów:

• powtarzania (naśladowanie terapeuty),
• rozumienia (wskazywanie zapisanych samogłosek/sylab/wyrazów wypowiadanych przez terapeutę)
• nazywania (samodzielne czytanie).

Wczesną metodę czytania rozpoczynamy od samogłosek i wyrażeń dźwiękonaśladowczych (nie tylko głosów zwierząt, ale również dźwięków z otoczenia). Następnie prezentujemy sylaby otwarte w paradygmatach (np. PA, PO, PU, PE, PI, PY). Kolejność głosek jest zgodna z pojawianiem się ich w mowie dziecka. Wprowadzamy również proste wyrazy rozpoznawane globalnie (prawą półkulą mózgu). Następnie pojawiają się sylaby zamknięte , a później sylaby otwarte wraz z zamkniętymi. Na tym etapie kształtuje się umiejętność dekodowania sylab (lewa półkula), a jest to niezbędne m.in. do właściwego rozpoznawania liter podobnych (p, b, d). Na wszystkich etapach wykorzystuje się również tworzenie pseudowyrazów (np. język smoka z bajki) przez terapeutę, jak i przez dziecko. Uniemożliwia to czytanie „na pamięć” oraz sprzyja m.in. nauce języków obcych.

Warto rozpocząć naukę czytania już na wczesnych etapach rozwoju, ponieważ wtedy dziecko przyswaja ogrom wiedzy i umiejętności w sposób nieuświadomiony. Wczesna nauka czytania kontroluje w pełni wymowę, a więc uniemożliwia utrwalanie błędnych realizacji. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż świat, w jakim obecnie żyjemy, wymaga szybkiego przetwarzania informacji z jednoczesną koniecznością rozumienia ich, nauki języków obcych, a więc należy mieć świadomość, że wczesne rozpoczęcie nauki czytania przez dziecko wpłynie pozytywnie na jego funkcjonowanie w szerokim znaczeniu tego słowa